مراسم اختتامیه اولین دوره آموزشی زنان و حکمرانی با حضور دکتر زلفی‌گل، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و دکتر متکان، دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران؛ سه‌شنبه 30 خرداد 1402 به میزبانی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه، دکترآقامیری، رئیس دانشگاه شهید بهشتی، با اظهار خرسندی از میزبانی این مراسم گفت: امیدوارم برگزاری اختتامیه دوره آموزشی زنان و حکمرانی که همزمان با سالروز پیوند امیرالمومنین علی (ع) و حضرت زهرا (س) است منشا برکت و خیرات باشد. وی افزود: دانشگاه شهید بهشتی به عنوان بخشی از نظام آموزش عالی، در قالب ماموریت برای ایجاد فضای مناسب برای افزایش مشارکت و نقش آفرینی بانوان در حکمرانی جامعه، گام بر می دارد و میزبانی مراسم امروز هم در این راستا است.
رئیس دانشگاه بر ارائه راهکار در بحث مشارکت زنان در حکمرانی تاکید کرد و افزد: برگزاری این نشست‌ها باید به راه‌حل برسد و باید از تعارف‌ها و جوسازی‌ها کم کرد و از توان زنان بهره گرفت. فلسفه حکومت‌داری در دوره قبل از انقلاب و پس از انقلاب تغییر کرده است؛ امروز زیست‌اجتماعی ما تغییر کرده است.
دکتر آقامیری ادامه داد: در گزارش‌ها شاهد آمار بالایی از تعداد بانوان در مسندهای مدیریتی هستیم اما نکته مهم این است که برای مشارکت بانوان ضابطه‌ای وجود ندارد. در بحث حاکمیت که نماد آن مدیران هستند باید تعاریف و مدل را جدی گرفت. مسئله عدم حضور بانوان در حاکمیت فقط مربوط به ایران نیست بلکه در اکثر کشورهای دنیا حضور زنان در حاکمیت امر جدی نیست. واقعیت این است که حضور زنان در حاکمیت در کل جهان نزدیک به 25 درصد است.
وی با تاکید بر رعایت عدالت در حضور زنان در حکمرانی بیان داشت: نباید تحت تاثیر برابری جنسیتی قرار گرفت، باید تقسیم به عدالت باشد نه به تساوی. این رویکرد که اگر پنجاه درصد در فضای اجتماعی را زنان تشکیل می‌دهند باید پنجاه درصد مدیریت‌ها هم به خانم ها اختصاص یابد، تصویر غلط و جوزدگی است.
رئیس دانشگاه توجه به توانایی های اجزای یک سیستم را مهم دانست و اظهار داشت: درگام نخست، باید حضور زنان را باور داشته باشیم؛ باید باور داشته باشیم که زنان در جایی که شرایط و توانایی‌ها یکسان است می‌توانند نقش خود را بازی کنند. در تعریف اجزای پیش برنده یک سیستم نباید همه را یکسان دید. اگر فقط به توانایی‌ها توجه کنیم اجزای مختلف سیستم نقش خود را خوب بازی خواهند کرد.
رئیس دانشگاه با مطرح کردن پیشنهادهایی برای افزایش مشارکت زنان در حکمرانی تصریح کرد: تعریف مدل برای حضور زنان در حکمرانی بسیار مهم است. در قالب یک مدل باید افزایش میزان تفاهم، مشارکت، تعامل و توانمندی مشخص شود. باید از گرفتار شدن در جریان حمکرانی زنان در غرب و جریان فمنیستی حاکم پرهیز شود. باید از تغییر رفتار و خلق و خوی زنان جلوگیری کرد، در غرب شاهد هستیم که گاهی زنان برای نشان دادن قدرت، مردانه‌تر از مردان رفتار می کنند؛ این خطری است که جامعه را تهدید می‌کند. در حالیکه زن قدرتمند می تواند از یک مرد بهتر عمل کند.
دکتر آقامیری در پایان با تاکید بر توجه به آموزه‌های دینی، اظهار داشت: برای اجرای این مدل، آگاهی سازی جامعه نسبت به توجه به توانمندی بانوان در جایگاه حکمرانی، همچنین شناسایی ظرفیت‌های بانوان و فراهم نمودن فرصت برای بهره‌مندی از این ظرفیت‌ها و ایجاد شبکه حکمرانی متعالی در کشور در عین عدم غفلت از مسائل پیش روی حکمرانی ضروری است.
حضور چشمگیر زنان در آموزش عالی به برکت انقلاب اسلامی است
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در آئین اختتامیه دوره آموزشی نسبت زنان و حکمرانی گفت: زنان در آموزش عالی ایران به عنوان دانشجو و اعضای هیئت علمی حضور بسیار پررنگی دارند و میزان حضور زنان ایرانی در آموزش عالی بسیار ممتاز و در سطح دنیا کم سابقه است که به برکت انقلاب اسلامی است.
دکتر محمدعلی زلفی‌گل گفت: به برکت پیروزی انقلاب اسلامی حضور پررنگ زنان را در آموزش عالی شاهد هستیم اما اعتقاد داریم که این سهم از حضور کافی نیست و باید تقویت شود.
وی تأکید کرد: دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی بسترهایی هستند که دختران و دختران می توانند با حضور در انجمن‌های علمی در نشریات دانشجویی و کانون‌های فرهنگی هنری به عنوان دبیر مجموعه فعالیت های مدیریتی را انجام دهند و پس از فراغت از تحصیل آمادگی بیشتری برای پذیرش امور مدیریتی داشته باشد.
وی افزود: اوقات فراغت دانشگاه‌ها به ما این امکان را می‌دهد که برای تربیت فرهنگی و سیاسی اجتماعی دانشجویان برنامه‌ریزی کنیم و یکی از این موارد آن است که بستری را فراهم کنیم تا دانشجویان به ویژه دانشجویان دختر با حضور در فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی در قالب تشکل‌ها و انجمن‌های علمی و کانون‌های فرهنگی تجربه مدیریتی کسب کنند.
وزیر علوم تأکید کرد: وظیفه دانشگاه فقط آموزش و تعلیم پژوهش به دانشجو نیست، بلکه باید مهارت‌های اجتماعی دانشجویان نیز تقویت شود و به نوعی فعالیت کنیم که برای آینده کشور و آینده جامعه کادرسازی کنیم و نیروهای ممتاز نخبه و شایسته را شناسایی کرده و مورد حمایت قرار دهیم تا برای آینده کشور مثمر ثمر واقع شوند.
وزیر علوم با اشاره به اینکه در سال‌های اخیر از ظرفیت اساتید راهنما برای دوره‌های کارشناسی قفل شده است گفت: در تدوین آیین‌نامه‌های جدید تلاش داریم نقش اساتید راهنما را در دوره‌های کارشناسی تقویت کنیم که اگر این کار را انجام دهیم در زمینه تربیت سیاسی و اجتماعی دختران نیز اساتید راهنما می توانند ما را کمک کنند، چرا که می‌توانند با شناسایی دانشجویان با استعداد و خلاق آنها را مورد حمایت قرار داده و با آنها انگیزه دهند.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به برگزاری اولین دوره آموزشی نسبت حکمرانی و زنان که توسط کمیسیون ملی یونسکو برگزار شد گفت: باید چنین کارگاه‌هایی در کل استان‌های کشور برگزار شود و محدود به شهر تهران نباشد. همچنین کارگاه‌هایی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی برگزار و مورد استقبال بیشتر دانشجویان واقع شود و تاثیرگذاری بیشتری داشته باشد.
انقلاب اسلامی برای اولین بار الگوی حکومتی با قرائت علوی، فاطمی و حسینی ارائه داد
حجت‌الاسلام و المسلمین رستمی، مسئول نهاد رهبری در دانشگاه‌ها در اختتامیه اولین دوره همایش زنان و حکمرانی در دانشگاه شهید بهشتی، نگاه به مقوله زنان در تاریخ 200 ساله اخیر را نگاهی توام با فراز و فرود و تاثیراتی از نسبت دین دانست که در ذیل آن بحث نگاه دین و حقوق زن مطرح بوده است.
وی افزود: واگرایی در غرب به تناسب فرار از دین و فاصله گرفتن از آن باعث مطرح شدن بحث‌های جدی در زمینه طرح حقوق بشر، اثبات حقوق ذاتی و ورود این جریان به جوامع شرقی بدون در نظر گرفتن تفاوت‌ها بوده است.
او با یادآوری مخالفت امام با لوایح پیشنهادی محمدرضا پهلوی به اعطای حق رأی به زنان، افزود: موضع گیری امام ذهنیتی را برای تحلیلی‌گران به وجود آورده بود که انقلاب اسلامی حتما محدودیت‌هایی برای زنان ایجاد خواهد کرد. وی افزود: اینکه هدف پهلوی از طرح حق به زن و مطرح کردن فرصت های حکمرانی به زنان چه بوده، خود جای مطالعه دارد اما امام به این نکته اشاره کرد که مگر مردها حق رأی دارند که حالا می‌خواهند به زنان حق رأی بدهند.
حجت‌الاسلام رستمی افزود: امام زمانی که نسبت اسلام، حکومت آینده و مناسبات حکمرانی را با زن مطرح می‌شود، عرصه‌های فاخری را بیان می کند. قواعد مترقی او برای حضور زن در عرصه حکمرانی بسیار موثرتر از آن چیزی است که در نظام پهلوی القا می‌شد.
رئیس نهاد رهبری در دانشگاه‌ها با بیان اینکه انقلاب اسلامی برای اولین بار الگوی حکومتی با قرائت علوی، فاطمی و حسینی را ارائه داد، به ظرفیت فقاهت در فقه شیعه اشاره و افزود: به نظرم ظرفیت فقاهت در فقه شیعه ظرفیت بی‌نظیری است که نمونه آن را نداریم و این ظرفیت اجتهاد و نوآوری مبتنی بر قواعد فقهی ایجاب می‌کند که متناسب با آن بنیادها، اقتضائات و رشد عظیم زنان در بعد از انقلاب از نظر فرهیختگی، توانمندی و تخصص اشراف بر مسائل مسئولیت‌پذیری تغییر نظام اداره زندگی، ابداعاتی مبتنی بر عنصر اجتهاد داشته باشیم.
پژوهشگران باید مستقل باشند
در ادامه، دکتر جمیله علم الهدی، رئیس پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی و رئیس بنیاد بین‌المللی گوهرشاد در این مراسم با اشاره به آیاتی از قرآن کریم گفت: در قرآن نه جنسیت بلکه زوجیت مطرح و به صراحت مردان مایه قوام و حامی زنان و زنان را مایه آرامش مردان معرفی کرده است.
وی افزود: در حالی که این زوجیت در خانواده‌ها به خصوص خانواده‌های ایرانی دیده می‌شود اما متاسفانه در اجتماع اتفاق نیفتاده و این خشونت پنهان است که خانم‌ها باید با الگوی مردانه کار کنند و از خصلت‌ها و مزیت‌های نسبی زنانۀ خود دور باشند.
وی سهم 30 درصدی زنان در دانشگاه‌ها به عنوان استاد و سهم 64 درصدی دانشجویان خانم را از افتخارات جمهوری اسلامی عنوان کرد اما آن را کافی ندانست و با اشاره به ضرورت اولویت‌گذاری در لایه‌های حکمرانی گفت: باید بدانیم در کدام بخش‌ها خانم‌ها و در کدام بخش‌ها آقایان بهتر می‌توانند تاثیرگذار باشند. این به وضعیت نسبی آنها، شرایط و اولویت‌های سیاست‌گذاری کشور بستگی دارد. وی از مسئولان و سیاست‌گذاران خواست تا مسئولیت‌ها را متناسب با مزیت‌های این دو تقسیم کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی، توجه به پژوهشگران را از کارهای مهم و بزرگ دولت دانست و با اشاره به ضرورت حضور خانواده‌ها در مراکز دانشگاهی و پژوهشی افزود: پژوهشگران باید مستقل باشند و این استقلال در ارتقای کاری‌شان دیده شود.
دکتر علم الهدی در پایان با اشاره به برنامه‌های وزارتخانه‌های آموزش و پرورش، ارشاد و وزارت علوم در این زمینه افزود: در حوزه فعالیت اجتماعی خانم‌ها به خصوص در لایه‌های حکمرانی فرصت‌های طلایی وجود دارد که با مزیت‌های نسبی خانم‌ها سازگارتر است و باید در این حوزه سیاست‌گذاری کنیم، به عنوان مثال درصد بیشتری از اعضای هیئت علمی را از خانم ها انتخاب کنیم و در حوزه های فرهنگی اجتماعی سهم بیشتری را به زنان اختصاص دهیم.
گزارش تصویری مراسم اختتامیه اولین دوره آموزشی زنان و حکمرانی
